Süt yapımını artırmanın en etkili yolu, doğru teknik ve sık aralıklarla emzirmedir.

Doğru emzirme tekniğinin anne sütünü artırdığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Dünyadaki tüm çalışmalarda annelerin; 

• Su, süt, hoşaf, çorba, ayran
• Zencefil, rezene gibi bitkisel çay
• Tatlı, tahin, helva, bal, incir, pekmez, nişastalı gıda
• Yeşil sebze, meyve, üzüm ve bira tüketimi gibi birçok uygulamanın anne sütünü arttırdığına inandıkları belirtilmektedir

Ancak, bunların anne sütünü kesin arttırdığına ilişkin kontrollü bilimsel araştırmalar bulunmamaktadır. Bilimsel olarak anne sütünü artıran uygulamalar şunlardır;

• Doğru teknikle emzirme
• Sık aralıklarla emzirme
• Memenin boşaltılması
• Annenin yaşadığı hislerden keyif alması
• Annenin istirahat etmesi

Doğumdan sonra süt yapımını hızlandırmak için çeşitli uygulamaların yapılması önerilmektedir;

• Doğum sonrası en geç 30 dakika veya bir saat içinde emzirmeye başlama
• Doğum sonrası ilk dört saatte bebeği yarım saatte bir başı memeye koyma
• Doğum sonrası ilk 12 saat içinde bebeği saatte bir emzirme
• Hastanede iken günde en az sekiz kez, tercihen 10-12 kez emzirme
• Bebeğin düzenli olarak her iki memeyi emmesini sağlama  
• Bebek memede iken iki ve üç emme hareketinde bir yutkunma yapmıyorsa memeye nazikçe bastırarak masaj yapmalı
• Anneler sütünün az olduğunu düşünse bile bebekler tüm ihtiyaçlarını anneden alabilir.

Bazen bebek yeteri kadar süt alamazsa, bunun nedeni genellikle bebeğin doğru emzirme tekniğiyle emzirilmemesidir.

Yeterli süt alamayan bebekler;

• Günde altı kezden az (genellikle de dörtten az), konsantre ve sarımsı idrar yapar
• Ayda 500 gramdan az kilo alır
• Doğum sonrası ilk iki hafta sonunda doğum kilosuna ulaşamaz.

Anne sütünün yapımındaki artış, annenin beslenmesinden bağımsız olarak bebeğin doğru teknik ve sık aralıklarla emzirilmesi sonucu artar. Doğru emzirme tekniğinde bebeğin anne kucağında memeyi kavraması açısından bazı noktalara dikkat edilmelidir  

• Bebeğin yüzü anneye dönük olmalı
• Bebeğin vücudu ve başı aynı hat üzerinde olmalı
• Çenesi memeye dayanmış olmalı
• Azı iyice açık olmalı
• Alt dudağı dışa dönük olmalı
• Bebek, ağzı ile areolayı kavramalı
• Omuzlar ve kalçalar desteklenmeli ve baş serbest olmalıdır.

Areolanın altında bulunan içi süt dolu laktiferöz sinüslerle birlikte meme dokusunu azına alan bebek, dili ve damağı arasına sıkıştırdığı meme dokusundan sütü sağmak amacı ile dilini öne doru uzatır, alt dudağını dışarı sarkıtır ve süt peristaltik dalgalar halinde dilin gerisine akar.

Bebeğin anne memesine doğru yerleştirildiğini gösteren belirtiler;

• Anne gevşek ve rahat görünümde
• Bebek ağzı ile meme başı aynı seviyede
• Bebeğin şakak ve kulakları, çene kaslarının hareketine bağlı olarak oynar.
• Yanakları dolgun görünür.
• Emzirme sonunda annenin memeleri boşalır, küçülür ve hafifler.

Süt yapımının artması için bebeğin günde en az sekiz-on iki kez ve doru teknikle emzirilmesi gerekmektedir.

Bebeklerin memede kalma süreleri farklılık gösterebilir. En az 10 dakika memede kalmalarına özen gösterilmelidir.

Her emzirmede bebeğin memede daha uzun süre kalmasına da izin verilmelidir

Emzirme aralığı ve süresi bebeğin isteğine göre ayarlanmalıdır.

Bebek bir memeyi bitirmeden diğeri emzirilmemelidir. Bebeğin düzenli aralıklarla her iki memeyi emmesine dikkat edilmelidir.

Bebekler ne kadar çok emzirilirse o kadar çok süt üretilir. Bebeğin sık ve doğru teknikle emmesi, sonucu meme ucundan gelen uyarılara bağlı olarak kandaki prolaktin hormonunun düzeyi artar. Prolaktin hormonu bir sonraki emzirme için süt oluşturur.

Doktor Emre KARAYEL

Çocuk Hastalıkları Uzmanı